Ομιλία του Υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ, Κυβερνητικού Εκπροσώπου και Βουλευτή Φθιώτιδας, Γιάννη Οικονόμου, στο Thermopylae Forum
Ομιλία του Υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ, Κυβερνητικού Εκπροσώπου και Βουλευτή Φθιώτιδας, Γιάννη Οικονόμου, στο Thermopylae Forum
Αποτελεί διαπίστωση κάθε λογικού και ψύχραιμου πολίτη ότι η Ελλάδα, παρά την πρόοδο που συντελέστηκε τους δύο αιώνες
σχεδόν που μεσολάβησαν από την ίδρυση του κράτους μας και τις μεγάλες μας επιτυχίες, εξακολουθεί να ταλανίζεται από προβλήματα
τα οποία θα μπορούσαν να έχουν λυθεί. Το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη και άλλα αντίστοιχα περιστατικά στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν
αποδεικνύουν δομικές παθογένειες στο κράτος. Αυτές, όμως, δεν δημιουργήθηκαν μόνες τους. Προέκυψαν είτε από άστοχες ενέργειες είτε
από παραλείψεις και αδιαφορία ανθρώπων, πρωτίστως των πολιτικών, με τα στενή και την ευρεία έννοια.
Αν ανατρέξει κανείς στο μισό σχεδόν αιώνα που πέρασε από τη μεταπολίτευση και δει τα
πράγματα με ειλικρίνεια και τιμιότητα, γίνεται ολοφάνερο ότι οι πολιτικοί, στην τεράστια πλειονότητά τους,
έδωσαν όλη την ενέργεια και το ενδιαφέρον τους είτε σε μεγάλες ιδεολογίες είτε σε μικροκομματικές διευθετήσεις και ρουσφέτια.
Η ελληνική πολιτική τάξη κινήθηκε ανάμεσα σε δύο άκρα: της μικροπολιτικής, με τον περιορισμένο ορίζοντα και την εθελοτυφλία, και την μεγαλοπολιτική,
με ορίζοντα την ουτοπία, χωρίς καμιά γείωση στην πραγματικότητα. Έλλειψε και λείπει η πολιτική, στην ουσία της. Και όταν λέω πολιτική εννοώ την
επίλυση κοινωνικών και εθνικών προβλημάτων, με γνώμονα το κοινό αγαθό, τη στερέωση και την προοπτική της Πατρίδας και των ανθρώπων.
Μια πολιτική με τεχνογνωσία, γνώση των δεδομένων, πραγματισμό, υπευθυνότητα, σεβασμό, ανθρωπισμό. Γιατί η πολιτική δεν είναι
τίποτα περισσότερο από επίλυση προβλημάτων και δημιουργία προοπτικής για τις νέες γενιές. Η ανείπωτη τραγωδία στα Τέμπη μας έδειξε
ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε με ξεπερασμένες αντιλήψεις και πρακτικές, με νοοτροπίες και συμπεριφορές 19ου αιώνα, με μικροκομματισμούς
που διαιωνίζουν τη μιζέρια και βασανίζουν τους πολλούς για χάρη ελάχιστων.
Από το 2018, όταν δημοσίευσα το βιβλίο μου, στο οποίο παρουσίασα την πολιτική μου αντίληψη, πρόταξα
μια λέξη, η οποία αποτελεί την πολιτική μου πυξίδα: ΑΛΛΙΩΣ. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε με τον τρόπο που πορευόμαστε.
Δεν είναι μόνο αδιέξοδο, αλλά, όπως αποδείχθηκε, επικίνδυνο και ζημιογόνο.
Επιβάλλεται να βάλουμε τελεία και παύλα στη μικρόνοια, την οφθαλμοσκόπηση, τον μικροκομματισμό και κάθε παρωχημένη πολιτική πρακτική.
Είναι απαίτηση της Ιστορίας και της κοινωνίας των πολιτών να γυρίσουμε σελίδα και να ξεκινήσουμε να γράφουμε ένα νέο κεφάλαιο στην πορεία της
Ελλάδας, αλλά και της Φθιώτιδας. Γιατί αν εμείς, ο καθένας από εμάς, στον τόπο του, στην κοινωνία του, στους ανθρώπους του, δεν γίνει η αλλαγή που
θέλουμε και χρειαζόμαστε, θα συνεχίσουμε την πορεία προς το βυθό. Από εδώ και εμπρός, επιβάλλεται αλλιώς: στα πάντα.
Η Φθιώτιδα είναι ένα διαφωτιστικό παράδειγμα του γιατί η αλλαγή είναι επιβεβλημένη και αδήριτη ανάγκη.
Στο βιβλίο μου, «Τέσσερα βήματα για την πολιτική αλλιώς», το 2018, είχα αφιερώσει το δεύτερο κεφάλαιο στο δημογραφικό πρόβλημα.
Εκεί υποστήριζα ότι η Ελλάδα είναι αντιμέτωπη όχι με ένα πρόβλημα, αλλά με μια κρίση σοβαρότερη από την οικονομική: τη δημογραφική.
Τα στοιχεία που ήλθαν στο φως από την τελευταία απογραφή καταδεικνύουν ότι στην Φθιώτιδα τελικά δεν αντιμετωπίζουμε απλά δημογραφικό
πρόβλημα, αλλά δημογραφική κρίση. Ειδικότερα, η μείωση του πληθυσμού στην Ελλάδα άγγιξε το 3,5%, ενώ στην περιφερειακή ενότητα Φθιώτιδας
ο πληθυσμός μειώθηκε κατά 12,94%. Ο Δήμος Λαμιέων μειώθηκε σε πληθυσμό κατά 8.843 κατοίκους, ενώ μείωση εμφάνισαν και όλοι οι υπόλοιποι Δήμοι.
Όπως έχει επισημάνει ο Αριστοτέλης, ακόμα και το πιο ισχυρό κράτος μπορεί να χαθεί από την ολιγανθρωπία. Και αν για
το σύνολο της Ελλάδας η κατάσταση είναι ανησυχητική, για την Φθιώτιδα είναι απελπιστική. Και είναι απελπιστική γιατί σε αυτήν
σημειώνεται η τέταρτη μεγαλύτερη μείωση στην Ελλάδα πίσω από τα Γρεβενά (16,15%), τις Σέρρες (14,3%) και την Ευρυτανία (13%).
Στη Φθιώτιδα καταγράφεται μείωση πληθυσμού κατά 9.4% πάνω από τον εθνικό μέσο όρο και 5,2% πάνω από το μέσο όρο της
περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Παράλληλα, συντελείται και μια δομική κοινωνική μεταβολή. Ο πληθυσμός της Φθιώτιδας γηράσκει ραγδαία.
Το ποσοστό των νεότερων και δυναμικών ηλικιών βαίνει και αυτό συνεχώς μειούμενο, γεγονός με τραγικές συνέπειες
για την οικονομική και ευρύτερη πορεία της κοινωνίας μας. Η Φθιώτιδα φθίνει και γερνάει. Και δεν δικαιούται κανείς να κλείνει
τα μάτια ή να στρουθοκαμηλίζει. Διαφορετικά, η Φθιώτιδα, έτσι όπως την γνωρίσαμε τουλάχιστον όσοι πήγαμε σχολείο στη Λαμία
μέχρι και τη δεκαετία του 2000, θα είναι μια ανάμνηση.
Η απόκλιση από το μέσο όρο της χώρας είναι απόδειξη του ότι εμείς δεν κάναμε κάτι καλά. Δεν μιλάμε για ένα νομό
που είναι απομονωμένος σε κάποια γωνιά της ελληνικής επικράτειας, αποκομμένος από εθνικά οδικά δίκτυα, μακριά από
τη θάλασσα, χωρίς πρόσβαση σε επαρκείς υποδομές ύδρευσης, διαχείρισης απορριμμάτων, υπηρεσιών τηλεπικοινωνίας ή
κάποια βασική υστέρηση που θα μπορούσε να αποτελέσει αντικειμενική δικαιολογία για το να μην επιλέξει κανείς να ζει στη Φθιώτιδα.
Αντίθετα, η Φθιώτιδα βρίσκεται στο κέντρο της Ελλάδος, την διατρέχει οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, διαθέτει άρτιες υποδομές
και πλουτοπαραγωγικές πηγές, και η πρωτεύουσα της, η Λαμία, είναι πρωτεύουσα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Τα δεδομένα
αυτά καθιστούν την απογοήτευση ακόμη μεγαλύτερη.
Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς και χρήσιμοι στον τόπο μας, χρειάζεται να μην κρυφτούμε πίσω από το δάχτυλό μας όσον αφορά τις
αιτίες που μας οδήγησαν στο δύσκολο παρόν και το ακόμα δυσκολότερο άμεσο μέλλον. Η αλήθεια σώζει και χωρίς αυτήν δεν θα πάμε ούτε
ένα βήμα μπροστά. Αρχικά, η συζήτηση πρέπει να ξεκινήσει από όσους και όσες είχαν πολιτικές θέσεις, τόσο στην αυτοδιοίκηση όσο και στην
κεντρική πολιτική σκηνή στο διάστημα που μεσολάβησε από την προηγούμενη απογραφή έως και σήμερα.
Να αξιολογήσουμε τη διαδρομή, με έμφαση στις ευκαιρίες που χάσαμε, τις δυνατότητες που σπαταλήσαμε
σε μικροδιαχείριση και ρουσφετολογικές εξυπηρετήσεις, οι οποίες μπορεί να εξασφάλιζαν την επανεκλογή κάποιων,
αλλά δεν άθροιζαν για τον τόπο προοπτικές ανάπτυξης.
Να δούμε σε βάθος πόσο επηρέασαν την δημογραφική μας κρίση οι εγκαταλελειμμένες υποδομές μας (ιαματικά, ΠΕΛ κ.ά.), η περιορισμένη
ως μηδενική αξιοποίηση ιστορικών μνημείων και τοποσήμων (Θερμοπύλες – Αλαμάνα- Γοργοπόταμος), η αδυναμία προσέλκυσης επενδύσεων
και ανανέωσης του επιχειρηματικού προφίλ της τοπικής αγοράς, η πλήρης απουσία συστήματος καινοτομίας, οικονομίας της γνώσης ή επαγγελματικών
δραστηριοτήτων που θα μπορούσαν να προσφέρουν υψηλούς μισθούς και να προσελκύσουν ανθρώπους με προσόντα και ακτινοβολία, η ανεπαρκής
παραγωγή πολιτισμού, η παντελής απουσία μιας ουσιαστικής πολιτικής ζύμωσης για τοπικά ζητήματα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες ιδέες.
Η δημογραφική κρίση είναι συνισταμένη, θεωρώ, όλων των παραπάνω. Περιφερειάρχες, δήμαρχοι, βουλευτές, υπουργοί, περιφερειακοί
και δημοτικοί σύμβουλοι, επικεφαλής επιστημονικών και επαγγελματικών σωματείων οφείλουμε να αναλογιστούμε –ατομικά και συλλογικά- αν οι προτεραιότητες
που είχαμε βάλει ήταν τελικά ικανές να βοηθήσουν την Φθιώτιδα, τον τόπο και τους ανθρώπους του. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι δεν ήταν. Κανείς
δεν μπορεί να κρυφτεί από τα γεγονότα και τους αριθμούς.
Η αυτοκριτική είναι η αρχή προσέγγισης του προβλήματος. Χρειάζεται να χαρτογραφήσουμε την κατάσταση, τόσο σε σχέση
με την προηγούμενη δεκαετία όσο και με νομούς με παρόμοιο προφίλ στην Ελλάδα. Να εξηγήσουμε γιατί οι άνθρωποι, ειδικά οι πλέον
δυναμικές ηλικίες, δεν επιλέγουν την Φθιώτιδα. Εκείνο που προέχει είναι μια πανστρατιά, ώστε να αναστρέψουμε την κατάσταση και να
βάλουμε την Φθιώτιδα σε αναπτυξιακή τροχιά, σπάζοντας τον κύκλο της εσωστρέφειας και της φθοράς. Όλες μας τις δράσεις να τις κατευθύνουμε
στον κοινό σκοπό και όχι σε μικροσυμφέροντα, τα οποία έφεραν το νομό μας σε αυτή τη δυσχερή θέση.
Με μια ομάδα συνεργατών μου έχουμε ήδη ξεκινήσει επαφές με ειδικούς για τη χαρτογράφηση της δημογραφικής
κρίσης στην Φθιώτιδα και τη συγκρότηση μετώπου αναστροφής της μέσω άρτιου σχεδιασμού και κοινωνικής κινητοποίησης.
Ο Πρωθυπουργός μας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, έχει μιλήσει επανειλημμένως για τη δημογραφική κρίση και έχει ήδη εξαγγείλει και εισαγάγει
μια σειρά από πολιτικές και πρωτοβουλίες, οι οποίες έχουν σκοπό την αναστροφή της κατάστασης. Πολιτικές για τη στέγαση των νέων, για την
ενίσχυση της γεννητικότητας, για τη διευκόλυνση των γονέων με μικρά παιδιά, για την ενίσχυση της νεανικής επιχειρηματικότητας, για επενδύσεις
που θα φέρουν δουλειές σε νέους και πολλά άλλα. Σε μια εποχή που κυριολεκτικά, σε εθνικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο, βρέχει μέτρα για την
αντιμετώπιση της δημογραφικής κρίσης, στην Φθιώτιδα οφείλουμε να κλείσουμε και να αφήσουμε στην άκρη επιτέλους τις ομπρέλες που επιμένουν
να κρατούν ανοικτές ορισμένοι, διώχνοντας ευκαιρίες και στερώντας δυνατότητες από τους συμπατριώτες μας, επειδή θέλουν οι ίδιοι να έχουν τον
έλεγχο και να έχουν την μπαγκέτα στο χέρι για το ποιος θα ωφεληθεί και ποιος όχι.